De diëtist helpt bij Coeliakie

Gluten vrij

Sommige mensen zijn overgevoelig voor gluten. Dit kan zich uiten in coeliakie (glutenintolerantie) of in de huidaandoening dermatitis herpetiformis.

Gluten is een eiwit dat voorkomt in onder andere tarwe, gerst, rogge, spelt, kamut en de meeste haver. Het zit dus in veel graanproducten. Bij coeliakie kan de inname van een zeer kleine hoeveelheid gluten al schadelijk zijn voor de darmen (ontstekingsreacties in de dunne darm).

Een gezonde dunne darm heeft aan de binnenkant darmplooien met daarop darmvlokken. Hierdoor is er meer ruimte en mogelijkheid voor het verteren en opnemen van voedingsstoffen. Bij ontstekingsreacties door coeliakie gaan de darmvlokken kapot. Bij langdurige ontstekingen ontstaat er schade aan het darmslijmvlies, waardoor voedingstoffen slechter worden opgenomen. Dit leidt tot tekorten in vitamines en mineralen, wat schadelijk is voor de gezondheid.

Dermatitis herpetiformis

Dermatitis herpetiformis is een zeldzame chronische huidaandoening. Door het eten van gluten ontstaan er hierbij sterk jeukende blaasjes, bultjes en blaren, vaak in combinatie met beschadigingen aan de dunne darm. De huidklachten kunnen met medicijnen vaak goed worden verholpen, maar voor de darmklachten is een strikt glutenvrij dieet nodig. Vaak vermindert dit dieet op langere termijn ook de huidklachten.

Als iemand met coeliakie gluten binnenkrijgt, kan dat allerlei verschillende klachten geven. Vaak gaat het om (vage) darmklachten, maar dit is lang niet altijd het geval.

Jongere kinderen kunnen last krijgen van:

  • Buikpijn;
  • Opgezette buik;
  • Flatulentie (winderigheid);
  • Afwijkende ontlasting (diarree, obstipatie);
  • Groeiachterstand;
  • Gewichtsverlies;
  • Spierslapte;
  • Oedeem (vochtophoping);
  • Bloedarmoede;
  • Braken;
  • Gebrek aan eetlust;
  • Lusteloosheid;
  • Slaperigheid;
  • Stemmingswisselingen.

Oudere kinderen en volwassen kunnen ook te maken krijgen met:

  • Vermoeidheid;
  • Grote eetlust;
  • Misselijkheid;
  • Buikpijn;
  • Aften in de mond;
  • Tandglazuurafwijkingen;
  • Botontkalking;
  • Vertraagde puberteit;
  • Menstruatiestoornissen;
  • Psychische klachten (depressie, angst);
  • Epilepsie;
  • Migraine;
  • Achterblijvende (school)prestaties.

De enige manier om coeliakie te behandelen, is met een strikt glutenvrij dieet. Met het glutenvrije dieet herstelt de darmwand zich en komt het lichaam weer in goede conditie.

Waar komen gluten in voor?

Gluten komen voor in veel graanproducten zoals brood, crackers, pizza, pasta, paneermeel, koek, cake en taart. Deze producten zijn vrij goed te vervangen door speciale glutenvrije varianten. Er zijn diverse glutenvrije merken op de markt zoals Shär, Damhert, Le Poole, Proceli en Pure&Free.

Grote supermarkten hebben meestal glutenvrije producten. Vaak van één bepaald glutenvrij merk in het schap bij de dieetproducten. Bij speciale detaillisten, zoals reformwinkels en natuurvoedingswinkels, zijn over het algemeen meerdere merken te vinden. Daarnaast worden glutenvrije producten op diverse webwinkels verkocht.

Gluten zitten ook in producten waarvan je dit niet verwacht. Voorbeelden zijn soepen (bindmiddel, vermicelli of vlees), sauzen, snoep, ijssoorten en bier. Je zult dus altijd de ingrediëntenlijst op het product moeten lezen. Fabrikanten zijn verplicht om granen die gluten bevatten te vermelden.

De diëtist kan een glutenvrij dieet voor je opstellen dat toch volwaardig, afwisselend en smaakvol is en waarbij je voldoende energie en voedingsstoffen binnenkrijgt. Je komt te weten welke producten je moet vermijden en welke je kan vervangen door een glutenvrije variant. Voor producten die niet te vervangen zijn, zoek je samen naar een andere oplossing.

De diëtist kan verder tips geven voor glutenvrije recepten. Ook kan hij/zij je laten zien waar je op moet letten bij het lezen van de ingrediëntenlijst op etiketten.

  • Als je coeliakie hebt;
  • Als je dermatitis herpetiformis hebt.