De diëtist helpt bij voedselallergie en -intolerantie

Voedselallergie en –intolerantie worden vaak door elkaar gebruikt, maar het is niet hetzelfde. De overkoepelende term is voedselovergevoeligheid.

Wat is een voedselallergie?

Bij een voedselallergie reageert je afweersysteem op een abnormale manier op bepaalde eiwitten (allergenen) uit de voeding. Je lichaam maakt specifieke afweerstoffen aan, waardoor je voor dit bepaalde eiwit gevoelig wordt. Een hele kleine hoeveelheid kan al heftige reacties geven.

Je kunt voor veel voedingsmiddelen allergisch zijn. Eén van de bekendste allergie is koemelkallergie bij zuigelingen. Andere allergieën zijn:

• Kippenei;
• Noten (en zaden);
• Pinda’s;
• Schaal- en schelpdieren;
• Soja;
• Tarwe;
• Vis.

Iets minder bekende allergieën zijn:

• Selderij;
• Mosterd;
• Sulfiet;
• Lupine.

Wat is een voedselintolerantie?

Bij voedselintolerantie (‘niet-allergische voedselovergevoeligheid’) reageert het lichaam op een bepaalde stof (trigger), zonder dat het afweersysteem daar direct bij betrokken is. Dit kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt doordat er een tekort is aan een bepaald enzym. Waar een geringe hoeveelheid van een product geen klachten geeft, kan juist een normale portie zorgen voor problemen.

Voorbeelden van voedselintoleranties zijn intolerantie voor lactose, histamine, fructose of additieven.

Coeliakie (glutenintolerantie) is een aparte aandoening die niet in één van beide groepen in te delen is.

De klachten zijn heel divers. Ze worden vaak ingedeeld per orgaan(stelsel):

• Huid: jeuk, eczeem, galbulten en oedeem;
• Luchtwegen: kortademigheid, benauwdheid, neusklachten, tranende of jeukende ogen;
• Maagdarmstelsel: prikkelingen in de mond, misselijkheid, braken, diarree en obstipatie;
• Hart- en vaatstelsel: anafylactische shock;
• Overige: excessief huilen (baby’s), groeiachterstand, gedragsklachten en weigeren van voeding (baby’s).

Allergieën voor noten en pinda’s staan bekend om hun vaak heftige reacties. Met name op de luchtwegen. Ook een allergische reactie op soja kan zeer heftig zijn. Vandaar dat veel mensen deze allergieën beangstigend vinden.

Een allergie kan zich op alle leeftijden ontwikkelen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je al jaren zonder problemen pinda’s eet en ineens krijg je een allergische reactie. Dit kan wijzen op een pinda-allergie, die je waarschijnlijk totaal niet had verwacht.

In het hooikoortsseizoen kan een allergische reactie extra heftig zijn. In dat geval is er sprake van een kruisallergie met hooikoorts.

Wanneer je duidelijk op een bepaald voedingsmiddel allergisch reageert, is het van belang dit product zoveel mogelijk te vermijden. Helaas is het in de praktijk vaak lastig vast te stellen voor welk product je overgevoelig bent. Bijvoorbeeld: je hebt jaren eczeem, maar komt er maar niet achter waardoor het komt. Of je hebt regelmatig darmklachten, maar ziet geen verband met een bepaald voedingsmiddel. 

In dat geval kan het een eerste stap zijn om een voedseldagboek bij te houden. Een diëtist kan je daarbij helpen en onderzoekt samen met jou op welke producten je reageert. 

Een diëtist gaat samen met jou opzoek naar trigger(s) of allergenen waar je overgevoelig voor bent. Een voedseldagboek kan hierbij helpen, maar bij een sterk vermoeden (en vaak ook op advies van een arts) kan dat ook door te elimineren en te provoceren. Dit betekent dat je het verdachte allergeen een periode geheel vermijdt, om het daarna weer voorzichtig te gaan gebruiken.

Als eenmaal bekend is waarvoor je allergisch bent, kan een diëtist vertellen waar je op moet letten en hoe je ervoor kunt zorgen dat je toch alle nodige voedingsstoffen binnenkrijgt. Verder kan hij/zij je allerlei nuttige informatie geven zoals:

• Hoe lees je etiketten;
• Hoe ga je om met ‘sporen van…’ en ‘gemaakt in een fabriek waar…’;
• Hoe kun je het aanpakken als je uit eten gaat;
• Hoe kun je kruisreacties voorkomen.

Ook bij zwangerschap kan de diëtist je voorzien van voedingsadviezen bij voedselallergieën- en intoleranties. 

• Als je een voedselallergie- of intolerantie hebt;
• Als je wilt weten of je alle nodige voedingsstoffen binnenkrijgt;
• Als je vage klachten hebt en wilt weten wat daar de oorzaak van is.