De diëtist helpt bij leverziekten

Leverziekten zijn onder te verschillende in twee categorieën: aangeboren of ontstaan op latere leeftijd. Door welke oorzaak een leverziekte ook ontstaat, het heeft een grote impact op jouw lichaam. De lever is namelijk verantwoordelijk voor een aantal zeer belangrijke processen:

• In de lever wordt veel bloed opgeslagen en de lever draagt bij aan de aanmaak van rode bloedcellen;
• De lever helpt bij de vorming van gal. Galsappen dragen bij aan de vertering van vetten uit de voeding, zodat het beter kan worden opgenomen in de darmen;
• De lever draagt bij aan verschillende stofwisselingsprocessen (koolhydraat-, vet- en eiwitstofwisseling).
• De lever breekt schadelijke stoffen af en ruimt deze op.

Hieronder volgen een aantal bekende en minder bekende leverziekten.

Galgangatresie

Jaarlijks worden tien tot vijftien kinderen geboren met galgangatresie (een galafsluiting). Hierbij is het kanaal dat gal en afvalstoffen van de lever af moet voeren, afgesloten. De darmen krijgen daardoor problemen met het verteren van vetten en er ontstaat vettige, kleverige ontlasting (vetdiarree). Doordat vet niet goed wordt verteerd is ook de opname van calcium en de vetoplosbare vitamines A, D, E en K verstoord.

Alfa-1-antitrypsine deficiëntie

Wanneer het eiwit alfa-1-antitrypsine ontbreekt in het lichaam, worden deze eiwitten uit lever- en longweefsel gehaald. Het lever- en longweefsel wordt als het ware door het eigen lichaam aangevallen. Dit kan uiteindelijk leiden tot longproblemen en levercirrose.

Het syndroom van Allagile

Bij dit syndroom zijn er in de lever te weinig galkanaaltjes. Daardoor kan de galvloeistof niet afgegeven worden aan de darmen en raakt de opname van vetten in de darmen verstoord. Daardoor kan vetdiarree ontstaan en kan het lichaam minder calcium en (vetoplosbare) vitamines A,D, E en K opnemen.

Cystic fibrosis (taaislijmziekte)

Hiervoor kun je terecht op de aparte pagina cystic fibrosis.

Hepatitis

Hepatitis wordt meestal veroorzaakt door virussen. Soms ligt er een andere oorzaak aan ten grondslag zoals overmatig alcoholgebruik, leververvetting of bepaalde medicijnen.

Er zijn verschillende soorten hepatitis te onderscheiden:

• Hepatitis A: hierbij wordt het virus meestal overgedragen door besmet voedsel of drinkwater. Hepatitis A geneest vanzelf.
• Hepatitis B: hierbij wordt het virus meestal overgedragen door contact met besmet bloed of onveilige seks. Het virus kan een ernstige leverontsteking veroorzaken. Deze ontsteking gaat soms vanzelf over, maar kan ook chronisch worden.
• Hepatitis C: hierbij wordt het virus meestal overgedragen door contact met besmet bloed. De ontsteking is in de meeste gevallen chronisch.
• Auto-immuun hepatitis (AIH): deze vorm van hepatitis wordt veroorzaakt door een stoornis in het afweersysteem van de lever. Deze vorm komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en ontstaat vaak rond de eerste menstruatie of rond de overgang. Het is een chronische vorm van hepatitis. De ontstekingen kunnen uiteindelijk overgaan in levercirrose.

Ziekte van Wilson (koperstapelingsziekte)

Dit is een zeldzame stofwisselingsziekte, waarbij zich koper opstapelt in de lever. Normaal wordt een teveel aan koper door de lever vanzelf afgevoerd, maar bij deze ziekte is de lever daar niet toe in staat.

Geelzucht

Geelzucht (icterus) is over het algemeen een symptoom dat duidt op een leverziekte en kan ook voorkomen bij baby’s. In de meeste gevallen betekent dit niet dat ze een leveraandoening hebben. De lever van de baby is namelijk nog niet goed in staat om bilirubine uit het bloed te halen en te verwerken. Vaak wordt de geelzucht binnen enkele dagen minder. Wanneer de geelzucht blijft aanhouden is het verstandig contact op te nemen met de huisarts.

Bij galgangatresie (galafsluiting) en het syndroom van Allagile is het belangrijk om niet te veel vet tot je te nemen. Vet wordt door de darmen namelijk slecht opgenomen. Ook heb je extra calcium en (vetoplosbare) vitamines A, D, E en K nodig.

Bij hepatitis A kun je het genezingsproces bevorderen door de richtlijnen goede voeding zo goed mogelijk op te volgen. Om hepatitis A te voorkomen, is het met name in het buitenland raadzaam om hygiënische maatregelen te nemen.

Bij hepatitis B, C en auto-immuun hepatitis (AIH) gelden dezelfde voedingsadviezen als bij levercirrose.

Bij de ziekte van Wilson is het belangrijk dat je voldoende, maar niet te veel koper binnenkrijgt. Zo kan de koper zich niet opstapelen in de lever. Koperbronnen die we dagelijks nodig hebben, zijn groente, fruit, vlees, vleeswaren en brood. Producten die een overmaat aan koper bevatten zijn orgaanvlees en producten met cacao.

De diëtist zorgt ervoor dat je voldoende energie en voedingsstoffen binnenkrijgt, wat bij een leverziekte extra belangrijk is. Daarnaast checkt de diëtist of alle vitamines en mineralen voldoende binnen komen. 

Heb je de ziekte van Wilson, dan zal de diëtist samen met jou een voedingspatroon opstellen met voldoende koper, maar niet teveel.

• Als er een leverziekte is geconstateerd;
• Als je een verminderde weerstand hebt (hierdoor kunnen voedingsstoffen minder goed worden opgenomen);
• Als je ongewenst gewicht verliest;
• Als je wilt weten of je voldoende vitamines en mineralen binnenkrijgt;
• Als je kind een leverziekte heeft en (daardoor) een groeiachterstand opbouwt.