De diëtist helpt bij Kinderen 12 – 18 jaar

Happy tiener

De meeste jongeren willen graag zelfstandig zijn en zelf bepalen wat ze doen. Daarom is het extra van belang dat ze weten wat gezond is. Zo kunnen ze zelf de juiste keuzes maken. Omdat ze in de leeftijdsgroep 12 – 18 jaar veel groeien, is het handig om eens een voedingsschema op te stellen. Zo weet jij als ouder in ieder geval wat ze (minimaal) nodig hebben aan voedingsstoffen. 

Wat hebben jongeren van 12 - 18 jaar dagelijks nodig?

Hieronder hebben wij een voedingsschema samengesteld van wat wij vinden dat jongeren echt nodig hebben. De groeispurt vraagt namelijk om goede voedingsstoffen. 

4 opscheplepelsgroente
2 stuksfruit
5-7 sneetjesbrood dun besmeerd met halvarine
4-5aardappelen of opscheplepels rijst,pasta of peulvruchten
4 glazenmelk(producten)
1 plakkaas
100 – 125 gramvlees(waren), vis, ei of vleesvervanging bereid in 1 eetlepel bak- en braadvet of olie
1 – 1,5 litervocht

De kleinste hoeveelheden gelden voor de jongere kinderen en de grootste hoeveelheden voor de oudere kinderen.

Tips over voedingsschema's voor jongeren

Een voedingsschema voor een 14 jarige (bijvoorbeeld) kan natuurlijk op verzet stuiten. Daarom geven wij hieronder wat praktische tips om alles zo veel mogelijk in goede banen te lijden.

  • Je kunt beter geen dingen verbieden. Dat levert verzet op. Wat je wel kunt doen, is samen met je kind een compromis sluiten. Stel samen regels op en laat hem of haar daarin meebeslissen. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat chips en frisdrank alleen in het weekend mogen. Zonder chips en frisdrank helemaal te verbieden, kun je het zo toch beperken.
  • Geef het goede voorbeeld. Juist als je kind nog jong is. Als jij altijd regelmatig eet, een stuk fruit als tussendoortje neemt en alleen chips eet in het weekend, wordt dit voor je kind ook een gewoonte.
  • Zorg voor regelmaat. Neem 3 keer een maaltijd (ontbijt, lunch en avondeten) en maximaal 4 keer iets tussendoor. Snoep niet te veel en zorg dat je altijd iets gezonds voor tussendoor in huis hebt zoals een stuk fruit, rijstwafel (Snack a Jack), ontbijtkoek, mueslireep (zonder chocolade), komkommer, café noir-koekjes of snoeptomaatjes.
  • Regelmaat en een goed vezelrijk ontbijt zorgen voor een goede stoelgang en voorkomen een trekgevoel (snoepen) later op de dag. Je tiener heeft een volwaardig ontbijt nodig om zich op school goed te kunnen concentreren. Een lege, knorrende maag leidt af. Houdt je kind niet van brood bij het ontbijt? Dwing hem of haar dan niet toch brood te eten, maar kijk naar andere de mogelijkheden. Misschien lust hij of zij wel ontbijtgranen met yoghurt of halfvolle melk.
  • Zorg dat je tiener zelf keuzes leert maken. Luister goed naar zijn of haar verhalen en vul niet te snel een antwoord in. Ga in gesprek en vraag bijvoorbeeld wat de voor- en nadelen zijn van snacken op school. Als je je kind hier zelf over laat nadenken, kiest hij of zij eerder voor brood in plaats van patat.
  • Leer je tiener vooruit denken. Tieners hebben vaak veel feestjes en verjaardagen waar volop taart, chips en allerlei andere lekkernijen worden aangeboden. Bereid je hier samen op voor en maak afspraken. Je kind kan bijvoorbeeld wel taart nemen en geen chips, of andersom. Zo is het makkelijker weerstand te bieden tegen verleidingen.

Vitamine D

Heeft je tiener een donkere huidskleur? Of komt hij of zij weinig buiten (minder dan een kwartier per dag)? Dan heeft hij of zij extra vitamine D nodig.

Vitamine D haal je deels uit voeding en wordt deels door de huid gemaakt onder invloed van zonlicht. Echter, bij tieners met een donkere huidskleur of tieners die weinig buitenkomen, gebeurt dit niet voldoende. Het is dan raadzaam om een supplement te geven van 10 microgram per dag.

Valkuilen

Alcohol en frisdranken

Pas op met alcohol. Te veel alcohol is schadelijk voor iedereen, maar met name voor jongeren. Zij zijn namelijk nog in ontwikkeling en te veel alcohol kan de hersenen beschadigen. Bovendien bevat alcohol veel calorieën. 1 glas bier bevat ongeveer 80 calorieën. Daarnaast zorgt alcohol voor extra trek, waardoor er nog meer extra onnodige calorieën worden genuttigd. Maak het alcoholgebruik bespreekbaar en stel samen met je tiener regels op.

Pas op met lightfrisdrank en andere lightproducten. Light betekent dat een product 30% minder energie, vet of suiker bevat dan de gewone variant. Lightproducten komen weliswaar goed van pas voor wie op zijn gewicht moet letten, maar het gevaar is ook dat je er meer van gaat eten en/of drinken. En dan gaat de caloriewinst niet meer op.

Daarnaast bevatten lightfrisdranken veel zoetstoffen. Met het oog op mogelijke gezondheidsklachten is er een aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) opgesteld. Als je je tiener niet meer dan 3 glazen lightfrisdrank geeft, blijft hij of zij onder de ADI.

Kortom, alcohol en frisdrank passen niet echt in het voedingsschema van een tiener.

Sport en beweging

Veel jongeren hangen graag op de bank voor de televisie of spelen urenlang computergames. Maar naast gezonde voeding is ook beweging erg belangrijk. Hoe kan je je kind stimuleren om meer te gaan bewegen?

  • Geef het goede voorbeeld en vraag of je kind mee gaat wandelen of fietsen;
  • Stimuleer je tiener om op een sportclub mee te doen aan wekelijkse trainingen en wedstrijden. Dat is niet alleen goed voor de beweging, maar ook gewoon erg gezellig;
  • Stimuleer je tiener naar school te wandelen of fietsen. Een tiener met overgewicht moet minimaal een uur per dag bewegen. Wist je dat je ongeveer 27 minuten stevig moet doorfietsen om een croissant te verbranden en 7 minuten voor een beschuitje?;
  • Voor tieners met overgewicht is het beste om tweemaal per week intensief te bewegen. Daarbij gaat de ademhaling omhoog en gaan ze zweten. Intensieve sporten zijn bijvoorbeeld hardlopen of voetballen.

Problemen bij voeding tieners

Te zwaar

Overgewicht ligt in onze maatschappij op de loer. Met name als iemand niet alleen slecht eet, maar ook weinig beweegt. Probeer de dagelijkse hoeveelheden die hierboven staan genoemd aan te houden en haal verantwoorde tussendoortjes in huis.

Wanneer je tiener langere tijd te veel of de verkeerde dingen eet, kan hij of zij te zwaar worden. Wil je weten of je tiener een gezond gewicht heeft? Bereken dan zijn of haar BMI. Een gezonde voedingsschema kan het tij voor deze kinderen echt keren. 

Eetstoornissen

Veel jongeren zijn op zoek naar hun eigen identiteit en kunnen hierdoor met zichzelf in de knoop raken. Dit kan zich uiten in zijn of haar  eetpatroon. De meeste eetstoornissen ontstaan tussen de 12 en 18 jaar, dus het is goed om hier alert op te zijn. Er zijn verschillende soorten eetstoornissen: anorexia nervosa, boulimia nervosa, binge eating disorder, orthorexia en eetstoornissen niet anderszins omschreven (NAO). Wanneer je vermoedt dat je kind een eetstoornis heeft, probeer er dan samen over te praten en neem contact op met de huisarts of de diëtist.

Wat kan de diëtist betekenen voor mijn tiener?

De diëtist kijkt naar de lichamelijke behoefte van je tiener, zoals energie (kcal), eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamines en mineralen. Op basis daarvan maakt de diëtist een persoonlijk voorbeelddagmenu. Samen met hem/haar werkt de diëtist aan gezondere eetgewoontes. Wanneer je tiener overgewicht of een eetstoornis heeft, ondersteunt de diëtist hem/haar naar een gezondere leefstijl. 

Soms is het prettig als je als ouder met je tiener meekomt naar het intakegesprek. Bij vervolgafspraken komen jongeren vaak alleen. Wat in jullie situatie het beste is, kan je samen met je kind en de diëtist bespreken.

FAQ medicijnen en voeding

Dat is uiteraard afhankelijk van de leeftijd van jouw kind. Ga er in ieder geval van uit dat je kind voldoende groente, fruit, volkoren producten, zuivel en water op een dag consumeert. Je kunt onze schema’s aanhouden en bij vragen adviseren we je altijd om informatie in te winnen bij een diëtist. 

Het is voornamelijk belangrijk dat je kind tijdens de groeispurt voldoende, gezond en gevarieerd eet. Dat betekent voldoende groenten, vis, (mager) vlees, noten en zuivelproducten. Vooral om op school een goede concentratie te behouden, is een goed ontbijt voor tieners essentieel. 

  • Bij tekenen van (heftig) overgewicht of eetstoornissen;
  • Als je kind abnormaal reageert op bepaalde voedingsstoffen;
  • Als jullie hulp nodig hebben bij het opstellen van een voedingsschema voor je tiener.