Wat is COPD?
COPD is een verzamelnaam voor chronische longaandoeningen. Hieronder vallen chronische bronchitis en longemfyseem. De luchtwegen bij COPD zijn vernauwd door ontstekingen en kan in ernstige vorm de longen zelfs beschadigen, wat de ademhaling belemmerd. De ontstekingen en/of beschadigingen kunnen in een periode van jaren verergeren.
De diëtist helpt bij COPD!
COPD is een aandoening die ongeveer bij 10-15% van de Nederlandse bevolking van 50 jaar en ouder voorkomt.
Hoe herken je COPD?
Het ontwikkelen van COPD valt of staat met de risicofactoren waaraan je bloot wordt gesteld. Deze factoren kunnen we onderverdelen in omgevings- en erfelijke factoren. Roken en passief roken is de belangrijkste omgevingsfactor wat COPD ontwikkelt. Maar ook luchtvervuiling, beroeps gebonden factoren en frequente luchtweginfecties zijn van invloed. Een erfelijke factor kan zijn: een verhoogde gevoeligheid voor het ontwikkelen van luchtweginfecties.
Klachten
Veel voorkomende klachten bij COPD-patiënten zijn:
- Kortademigheid: door vernauwing, ontsteking en/of beschadiging kunnen de longen minder zuurstof opnemen, waardoor kortademigheid ontstaat;
- Hoesten en verhoogde slijmproductie: het hoesten is ’s nachts en ’s ochtends vroeg het ergst, omdat de prikkelbaarheid van de luchtwegen op dat moment het grootst is;
- Chronische vermoeidheid: het slaappatroon is in veel gevallen verstoord, doordat de klachten ’s nachts en in de vroege ochtend optreden. Ook kan hoesten erg vermoeiend zijn;
- Verminderd inspanningsvermogen: door de kortademigheid verslechtert de conditie van het lichaam, wat zorgt dat kleine dagelijkse activiteiten, zoals boodschappen doen, wassen, aankleden en eten, vermoeiend kunnen zijn;
- Ongewenst gewichtsverlies: ondergewicht en ongewenst gewichtsverlies vergroten de kans op het ontwikkelen van extra complicaties. Gewichtsverlies is onder te verdelen in 2 categorieën: 1. vetmassa gaat verloren. 2. Spiermassa gaat verloren. Om de lichaamssamenstelling optimaal te kunnen beoordelen, is naast het meten van gewicht, ook het meten van spiermassa (vetvrije massa) van belang. Het meten van spiermassa kan gedaan worden door bijvoorbeeld bio-elektrische impedantie of huidplooimetingen;
- Verminderde voedselinname: de zin in eten is vaak verstoord. Met name in de ochtenduren is er gebrek aan eetlust door klachten als hoesten en slijm. Veel voorkomende klachten die de eetlust verstoren zijn kortademigheid, angst en chronische vermoeidheid. Ook kan er door een luchtweginfectie vaak minder gegeten worden;
- Verhoogde energiebehoefte: bij mensen met COPD is de energiebehoefte verhoogd. Dit komt door ontstekingen, medicatiegebruik en extra energieverbruik tijdens beweging.
De rol van voeding bij COPD
Praktische tips
- Neem de tijd voor een maaltijd. Eet langzaam en rustig;
- Wees goed uitgerust voor een maaltijd. Dit kun je bijvoorbeeld doen door te lezen of rusten;
- Neem de grootste maaltijd op het moment van de dag dat je je lichamelijk het beste voelt;
- Neem bouillon voor het opwekken van de eetlust;
- Neem meerdere (kleine) maaltijden verspreid over de dag. Grotere maaltijden kunnen tegenstaan;
- Kies voor maaltijden die gemakkelijk te bereiden zijn, zodat het bereiden van de maaltijd minder energie vergt;
- Wanneer, na het gebruik van een melkproduct, hinderlijke slijmachtig speeksel achterblijft, neem een slok water of vruchtensap;
- Neemt nog iets kleins te eten voor het naar bed gaan of zet eventueel iets op het nachtkastje.
Wat kan de diëtist betekenen voor mij?
De diëtist kijkt naar jouw lichamelijke behoefte, zoals energie (kcal), eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamines en mineralen. Op basis daarvan maakt de diëtist een persoonlijk voorbeelddagmenu. Daarbij houden we rekening met eventuele slik- en kauwproblemen of vermoeidheidsklachten. Indien nodig kan de diëtist bijvoeding inschakelen, zoals drinkvoeding.
Wanneer neem ik contact op met de diëtist bij COPD?
- Als last hebt van een verminderde eetlust;
- Als je kauw- en slikproblemen ervaart;
- Als je ongewenst gewichtsverlies ervaart;
- Als je COPD-patiënt bent;
- Als je een luchtweginfectie hebt.
De diëtist helpt bij COPD!
