Het uitgemergelde meisje op een ziekenhuisbed met een sonde in haar neus, vlakke blik, doffe huid, waar geen sprankje leven meer vanaf straalt en weigert te eten. Dat is het stigmatiserende beeld van een eetstoornis. Maar hoe realistisch en kloppend is dat beeld nou…? Eetstoornis diëtist Angela kan hier kort en krachtig over zijn, namelijk NIET!
Een eetstoornis is een psychische ziekte, met eventueel lichamelijke gevolgen…
Goed om er bij stil te staan dat een eetstoornis een psychische ziekte is. Deze aandoeningen staan niet voor niets beschreven in de DSM-5, het diagnostisch handboek om mentale aandoeningen vast te kunnen stellen aan de hand van criteria. Het gaat om een mentaal iets, in het hoofd. Kun jij in het hoofd van je buurman kijken… ? NEE! Dus kun je ook niet aan de hand van het uiterlijk/lichaam vast stellen of we te maken hebben met een eetstoornis. Uiteindelijk kan het wel zo zijn dat er somatische gevolgen ontstaan door toedoen van de eetstoornis (ondergewicht, morbide obesitas, diabetes, flauwvallen, voedingstekorten, etc.) Net als dat je bij alcoholisme ook kan verwachten dat te veel alcohol je lever beschadigt, maakt alcoholisme geen leverziekte… Het is een gevolg, ofwel een symptoom.
Functie eetstoornis
Hoe iemand een eetstoornis ontwikkelt is complex: zowel psychische, genetische als omgevingscomponenten hebben hier invloed op. Mijn ervaring is dat het over het algemeen personen zijn die een vorm van controle zoeken, bekend zijn met onzekerheid, onderliggend trauma hebben, moeite hebben met hun eigen identiteit, een bepaalde vorm van veiligheid zoeken en/of moeilijk met emoties kunnen omgaan. Dit is vaak de kern, waardoor iemand grip, troost, afleiding, controle zoekt en dat vindt in (wel of niet) eten.
Vanuit de beleving van iemand met een eetstoornis:
Vaak hoor ik mijn patiënten zeggen: ‘Het is nog niet erg genoeg’, ‘Bij mij is het nog niet zo erg’ of is het moment dat iemand een sonde geplaatst heeft gekregen of een ziekenhuisopname achter de rug heeft, pas het teken dat de eetstoornis serieus genomen kan worden. Ook aan de andere kant van het spectrum: Mensen die struggelen met een binge eating disorder, die veelal gebukt gaan onder het stigma in de huidige dieetmaatschappij, pondje door het mondje en ga maar meer bewegen. Niet rekening houdend met een depressie, misbruikverleden of ander reden dat er een coopingsmechanisme bij de betreffende persoon ontwikkelt is. Of iemand met Boulimia, die eigenlijk continu baalt en faalt door het niet kunnen volhouden van de vicieuze cirkel van minderen en controleverlies en daarmee niet voldoet aan het plaatje van het eetprobleem, want dat gebeurd achter gesloten deuren.
Vanuit omgeving:
Voorbeeld: Als iemand klaar is met een chemokuur voor zijn kankerbehandeling, is iemand dan weer de oude of volledig hersteld? Ik hoor jullie denken… Nee, we vinden het dan heel normaal dat iemand nog moet revalideren, bijwerkingen heeft of nog psychisch last heeft van de afgelopen periode.
Bij eetstoornissen is het hetzelfde of misschien nog wel erger, want heel veel mensen denken oprecht, dat wanneer iemand met een eetstoornis weer eet of op gewicht is, dat het beter gaat met diegene. Iets waarvan het compleet tegenovergesteld waar kan zijn. Iemand kan namelijk een nog veel grotere strijd aan het leveren zijn in het hoofd met eten, onzekerheden, controleverlies, ongemak. En dan helpt het niet vanuit omgeving te horen te krijgen ‘Wat fijn en goed dat je weer eet’, ‘Ik zie dat het beter met je gaat’ of ‘Wat zie jij er goed uit!’.
Take Home message: Beoordeel elkaar niet op een uiterlijk of eetgedrag: dit zegt niets over iemands gemoedstoestand. Realiseer dat een eetprobleem in iemands hoofd zit en je dat niet altijd van buiten af kunt zien. Probeer vanuit oprechte interesse te vragen hoe het met iemand gaat en mocht de veiligheid en situatie ernaar zijn, zou het kunnen zijn dat je meer inzicht krijgt in hoe het nu echt met diegene gaat.
Wil jij ondersteuning bij jouw eetprobleem? Twijfel jij of jouw eetprobleem ‘erg’ genoeg is? Neem liever preventief contact op voor een afspraak, waarin een diëtist met jou mee kan denken. Voorkomen is beter dan genezen… Neem gerust contact op via: www.dewinter.nl of bel naar 023-5573344
